nummer 2, juni 2014

Meerwaarde voor milieu en samenleving

Zorg voor de gedeelde leefomgeving, sociale activering, participatie, werkgelegenheid en ‘van afval naar grondstof’. Het waren dé thema’s op woensdagavond 4 juni in Apeldoorn tijdens het symposium ‘Meerwaarde voor milieu en samenleving. Circulus-Berkel organiseerde de avond. Raadsleden, beleidsambtenaren en wethouders uit de regio waren uitgenodigd om kennis te maken met de ontwikkelingen. Eén van de centrale vragen was hoe de overheid de kracht van een energieke samenleving kan laten werken richting een circulaire economie.
Vier sprekers lieten hun licht hierover schijnen.

Een nieuwe rol voor de overheid

De burger verandert van consument naar producent. De wegwerpmaatschappij roepen we een halt toe. We leren ‘waarderen’ in plaats van slechts te verbruiken. Onomkeerbare trends volgens CDA-politica en voormalig Tweede Kamerlid Marieke van der Werf. Als dagvoorzitter wees zij erop dat de participatiemaatschappij om een nieuwe rol van de overheid vraagt. “Zij moet meedoen, loslaten, ruimte bieden en vertrouwen hebben.Dat zorgt voor betrokken burgers, sociale cohesie en nieuwe initiatieven.” De uitdaging volgens Van der Werf is om “maatschappelijke energie te benutten als motor van maatschappelijke uitdagingen”

Verduurzamen doe je samen

Circulus-Berkel streeft een circulaire economie na. Dat doet ze al jaren. “Het woord ‘afval’ hoort niet meer in de Dikke Van Dale thuis”, meent directeur Henk Knip. Het publieke dienstenbedrijf verduurzaamt de woon- en leefomgeving, zowel ecologisch, sociaal als economisch. “Het sluiten van kringlopen aan huis is één van de doelstellingen. Bij het uitoefenen van de taken helpen elke dag ruim driehonderd mensen met een WSW-indicatie of een uitkering.” Daarnaast speelt bewonersparticipatie een belangrijke rol. Knip: “Verduurzamen doe je namelijk samen.”

Doorbraak naar materialeneconomie

“De lineaire economie is achterhaald, de circulaire economie biedt kansen.” Jiska Verhulst, netwerkdirecteur van Plan C – het Vlaams transitienetwerk voor duurzaam materiaalbeheer – ziet volop mogelijkheden. Het is volgens Verhulst de hoogste tijd om concrete doorbraken naar een duurzame materialeneconomie te realiseren. Wat we daarvoor nodig hebben en moeten doen? “Structuur en politieke verankering, durven te dromen en samen de schouders eronder zetten. Daarvoor is samenwerking – vooral buiten de gebaande wegen – noodzakelijk.” Om anderen te inspireren, schreef Plan C een e-boek rond duurzaam materialenbeheer in een circulaire economie.

Zonder cleantech geen circulaire economie

Innovatie is geen hobby, maar een must. Daarvan is spreker Jan Bugter, directeur Stedendriehoek Innoveert, overtuigd. “Een circulaire economie, cleantech en innovatie zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden.” Volgens de oud-wethouder van Deventer moeten concrete impulsen en initiatieven van onderaf komen. Daarnaast heeft ook de overheid een belangrijke rol. “Zij moet innovatie ondersteunen door scherpe regels te stellen. Daardoor kunnen freeriders niet langer profiteren door minder duurzaam te zijn om goedkoper te kunnen produceren.”

De spil van de circulaire economie: de samenleving

Het symposium werd aan de hand van drie stellingen afgesloten met een paneldiscussie. Tanja Abbas, mede-auteur van het boek ‘Modern naoberschap, hype of houvast’, schoof aan tafel bij de sprekers aan. Onder leiding van dagvoorzitter Marieke van der Werf werd geconcludeerd dat niet de gemeente, maar de samenleving de spil is van de circulaire economie. Volgens Abbas draait het allemaal om onderling verbinden. “Ook gemeenten moeten daar in mee. Dat gebeurt nu nog te weinig.” Dat het activeringsbeleid onderdeel moet zijn van elke wethoudersportefeuille, daar kon iedereen zich in vinden. Er werd geconcludeerd dat het om mensen moet draaien in plaats van best practices. Daarnaast werd de term ‘bewust consumentschap’ door Abbas geïntroduceerd. Daarbij werd geopperd dat de overheid meer gebruik moet maken van de kunde van de burgers.

Filmpjes

Tijdens het symposium toonde Circulus-Berkel drie korte filmpjes waarin mensen uit de praktijk vertellen wat de thema’s grondstoffen, activering en participatie voor hun werk en hun leven betekenen.

Klik op de linkjes hieronder om deze filmpjes te bekijken.

Grondstoffen

Activering

Participatie